Wprowadzenie do projektu widowiska historycznego "Poznańczycy 1919-2011"

Bardzo często mówiąc o Powstaniu Wielkopolskim używa się stwierdzenia, iż było ono zakończeniem "najdłuższej wojny nowoczesnej Europy", wielkim finałem walki o niepodległość lub też ostatecznym ciosem wymierzonym germańskiemu zaborcy.

Te wszystkie stwierdzenia, mimo iż prawdziwe, stanowią jedynie bardzo okrojony punkt widzenia. Historia pokazuje bowiem, że Powstanie Wielkopolskie było zaledwie początkiem wielkiego odrodzenia naszego regionu, w konsekwencji którego macierzyste ziemie polskie powróciły do odradzającej się Rzeczypospolitej, a Wielkopolanie pospieszyli jej z pomocą, gdy ze wschodu nadciągnął "bolszewicki potop".

Poznaniacy i Wielkopolanie od zawsze wierni są swojej tradycji. Lata wymuszonych przemilczeń spowodowały jednak, że w świadomości najmłodszego i średniego pokolenia powstała wyrwa, w której zapadła się pamięć o bohaterskich czynach Wielkopolan, którzy już po zakończonym powstaniu stworzyli unikatową w skali ówczesnego świata Armię i ruszyli na ratunek odradzającej się Polsce.
Zorganizowane w wolnej Wielkopolsce siły zbrojne stały się fenomenem na skalę europejską. Armia Wielkopolska posiadała własne umundurowanie, nazewnictwo, regulaminy, a co najważniejsze bardzo dobre wyposażenie i umiejętności przejęte od pokonanej w powstaniu armii pruskiej. Dowodzona przez Generała Dowbor-Muśnickiego formacja okazała się doskonałym organizmem wojennym, który wkrótce po swoim powstaniu miał okazje dowieść swego męstwa oraz poświęcenia na polu walki. Dowódcy Wojsk Wielkopolskich, tacy jak płk Szyling, płk Anders, gen. Konarzewski na zawsze złotymi zgłoskami wpisali się w historię polskiego oręża. Szlak bojowy Wojsk Wielkopolskich, zwanych często potocznie "Poznańczykami", lub "Rogatymi Diabłami" naznaczony jest wieloma znamienitymi wydarzeniami i bitwami. Dla nas - poznaniaków szczególne pozostaje jednak to, które miało miejsce w sierpniu 1919 roku.

W tym pamiętnym miesiącu żołnierze 1. Kombinowanej Dywizji Wojsk Wielkopolskich zdobyli bolszewicka twierdzę Bobrujsk. Znakomicie przygotowane i skoordynowane działania piechoty, kawalerii, saperów, wsparte uderzeniem kolumny pancernej, pozwoliły na odniesienie spektakularnego zwycięstwa okupionego jedynie niewielkimi stratami własnymi. Straty po stronie nieprzyjaciela, liczba zdobytego sprzętu oraz znaczenie strategiczne przejęcia twierdzy, pozwalają stwierdzić, iż Bobrujsk stał się najbardziej jaskrawym przykładem potwierdzającym potęgę Wojsk Wielkopolskich.

Miasto Poznań pomimo swoich unikatowych walorów związanych z istnieniem w XIX i XX wieki Twierdzy Poznań - (tzw. Festung Posen) nie jest znane ze swej militarnej historii. Nawet mieszkańcy nie są w pełni świadomi jak wielkie i piękne dziedzictwo kryją nasze dzieje. O Wojskach Wielkopolskich wspomina się coraz częściej, lecz co bardzo smutne - najciszej w Poznaniu. Jak na ironie w kultywowaniu pamięci naszych dzielnych żołnierzy przoduje Warszawa, której mieszkańcy z olbrzymim entuzjazmem witają nas na wszystkich rocznicowych uroczystościach i towarzyszących im rekonstrukcjach. Wyrazem świadomości historycznej jest także zaproszenie członków SGRH "3 Bastion Grolman", tym samym Wojsk Wielkopolskich do udziału w największej polskiej superprodukcji filmowej ostatnich lat, filmie Jerzego Hoffmana "Bitwa Warszawska 1920". Było dla nas niezwykle miłym zaskoczeniem, jak wielką wagę przyłożyli twórcy filmu do odpowiedniego ukazania udziału "Poznańczyków" w wojnie polsko-bolszewickiej. Jest to wyraz hołdu dla walczących lecz również okazja by przypomnieć prawdę która przez lata z trudem przenikała do powszechnej świadomości. Od kilku lat obserwujemy jak różne miasta podejmują działania, w których wykorzystują własną historię do organizowania zakrojonych na szeroką skalę przedsięwzięć promocyjnych, edukacyjnych i kulturalnych. Inscenizacje rekonstrukcyjno - historyczne stały się bowiem doskonałym magnesem do przyciągania turystów, aktywizowania własnych mieszkańców i propagowania posiadanych walorów. Jest to także najlepszy znany sposób na atrakcyjne i widowiskowe prezentowanie wydarzeń, które dotychczas znane były szerokiej publiczności jedynie z kart podręczników historii.  Warto w tym miejscu wspomnieć o inscenizacjach historycznych w Warszawie, Szczecinie, Kołobrzegu, Gdańsku, Modlinie, Mławie czy Bolimowie które zyskały sławę i rozgłos również poza granicami naszego kraju. Co ważne w wielu miastach organizowane są imprezy obrazujące wydarzenia z okresu Powstania Wielkopolskiego lub też walki z udziałem Wojsk Wielkopolskich. Powstaje zatem pytanie dlaczego w Poznaniu, mieście od którego wszystko się zaczęło nie podejmuje się inicjatyw będących naturalną okazją do promowania własnego dorobku i historii.

Stowarzyszenie Grupa Rekonstrukcji Historycznej "3 Bastion Grolman" jest inicjatorem i pomysłodawcą zorganizowania w Poznaniu w dniu 14 sierpnia 2011 roku zakrojonej na dużą skalę inscenizacji historyczno - rekonstrukcyjnej pod nazwą "Poznańczycy 1919 - 2011". Wykorzystując doskonałe walory przestrzenne okolic Ostrowa Tumskiego, możliwe jest przygotowanie wspaniałego widowiska, które na długo zapadnie w pamięci zarówno Poznaniaków, jak i wszystkich przybyłych, by je obejrzeć gości.
Celem powyższego przedsięwzięcia jest ukazanie Poznania jako miasta świadomego własnej historii i potrafiącego wykorzystywać własne atuty do skutecznej autopromocji. Bazując na własnych doświadczeniach możemy stwierdzić, że efekty tego rodzaju inicjatyw są dalece większe od oczekiwań organizatorów, a same widowiska stanowią doskonały magnes, przyciągający bardzo dużą widownię i pobudzającą ruch turystyczny. Poznań posiada walory które pozwalają na obcowanie z historią w otoczeniu wspaniałych zabytków, tym również i tych które stały się nieodzownym elementem wspominanych wydarzeń. Zmiany urbanizacyjne spowodowały, że historyczna kolebka Poznania - Ostrów Tumski i Śródka zostały oderwane od centrum, tracąc wiele ze swego wcześniejszego uroku i majestatu. Podejmowane przez Miasto Poznań inicjatywy, takie jak Trakt Cesarsko - Królewski ukierunkowane są na zmianę tego stanu rzeczy. Najtrudniej jest jednak odmienić mentalność, która sprawia, że Poznaniacy od wielu lat omijają tą część miasta. Proponowana inicjatywa zorganizowania inscenizacji historyczno - rekonstrukcyjnej na pograniczu Ostrowa Tumskiego i Śródki jest projektem, którego kluczowym elementem będzie przyciągnięcie mieszkańców miasta i przybyłych gości do miejsca, które w nieodległej przyszłości stanie się wizytówką Poznania.

Proponowany termin wynika z kilku okoliczności. 14 sierpnia - niedziela, to dzień poprzedzający święto Wojska Polskiego i związaną z nim rocznicę Bitwy Warszawskiej, w której Wojska Wielkopolskie odegrały bardzo ważną rolę. Święto 15 sierpnia jest obchodzone w Poznaniu nad wyraz skromnie. Rok 2011 może stać się w tym zakresie przełomowy. Zorganizowanie uroczystej mszy polowej z udziałem historycznego wojska, to jedna z możliwości jaką niesie za sobą fakt zorganizowania w przeddzień święta Wojska Polskiego wielkiej inscenizacji. Jest to również okres wakacyjny, w którym w naszym mieście nie odbywają się znaczące przedsięwzięcia stanowiące atrakcję zarówno dla samych mieszkańców, jak i turystów odwiedzających nasz region i jego stolicę. Biorąc udział w wielu podobnych przedsięwzięciach wielokrotnie widzieliśmy jak wielką popularnością cieszą się takie wydarzenia. Z racji sezonu wakacyjnego należy liczyć się z dużym zainteresowaniem ze strony mediów, które wydatnie wpłynie na wzrost oczekiwanych efektów promocyjnych. Jest to także termin, który wskazali potencjalni uczestnicy rekonstrukcji za jedyny możliwy do zgromadzenia potrzebnej liczby ludzi i sprzętu gwarantujących odpowiednia jakość inscenizacji.

Powodzenie ww. przedsięwzięcia przyniesie Miastu Poznań wiele korzyści i stanowić będzie wyraźny sygnał świadczący o jego zainteresowaniu własną historią. Zyski wypływające z podobnych przedsięwzięć powodują, że w wielu miejscach Polski i Europy przerodziły się one w wydarzenia o charakterze cyklicznym, co wpisuje się w kalendarz atrakcji miast. Poznań jako miasto "know how" powinno umieć wykorzystywać wszystkie posiadane walory. Dzieje Wojsk Wielkopolskich, a szczególnie ich rodowód są wspaniałym fundamentem, na którym można budować wspaniałe inicjatywy. Zbliżająca się premiera filmu "Bitwa Warszawska 1920", którego promocja przewidziana jest na wrzesień 2011 roku, dodatkowo obliguje nas i Miasto Poznań do podjęcia działań dzięki którym Poznaniacy o własnej historii nie będą musieli dowiadywać się z kinowego ekranu, lecz osobiście i w niezwykle atrakcyjny sposób obcując z nią bezpośrednio. Nieodżałowany śp. Maciej Frankiewicz wielokrotnie wspierał nas i namawiał do podejmowania nowych wyzwań. Pragnął, by Poznań i jego mieszkańcy byli dumni z własnej historii i tradycji. Ubolewamy, że tak wspaniała inicjatywa odbędzie się bez jego udziału. Wiemy jednak, że jej powodzenie będzie najwspanialszym hołdem jaki my rekonstruktorzy możemy złożyć naszemu orędownikowi i przyjacielowi. Realizacja opisanego projektu wymaga podjęcie określonych kroków i chęci współdziałania.